Κακώσεις προσθίου χιαστού συνδέσμου του γόνατος
Μία από τις συχνότερες κακώσεις του γόνατος είναι η κάκωση ή ρήξη του προσθίου χιαστού συνδέσμου. Αθλητές που συμμετέχουν σε υψηλών απαιτήσεων αθλήματα, όπως το ποδόσφαιρο και το μπάσκετ έχουν μεγάλη πιθανότητα να τραυματίσουν τον πρόσθιο χιαστό τους σύνδεσμο.
Εάν τραυματιστεί ο πρόσθιος χιαστός σύνδεσμος, υπάρχει πιθανότητα να χρειαστεί χειρουργική αντιμετώπιση για την ανάκτηση του πλήρους εύρος της κίνησης του γόνατος του ασθενούς. Αυτό θα εξαρτηθεί από παράγοντες όπως η σοβαρότητα του τραυματισμού και το επίπεδο της αθλητικής δραστηριότητας του ασθενούς.
Ανατομία
Για να σχηματίστει την άρθρωση του γόνατος συμμετέχουν τρία οστά. Το μηριαίο, η κνήμη, και η επιγονατίδα. Η τελευταία βρίσκεται στο πρόσθιο τμήμα της άρθρωσης, και με τον επιγονατιδικό τένοντα συμμετέχει στον εκτατικό μηχανισμό του γόνατος. Τα οστά αυτά συνδέονται μεταξύ τους με συνδέσμους. Υπάρχουν 4 κυρίως σύνδεσμοι στο ανθρώπινο γόνατο. Δρούν σαν ισχυροί ιμάντες (σχοινιά) που κρατούν τα οστά σε επαφή μεταξύ τους και το γόνατο σταθερό.
Πλάγιοι σύνδεσμοι
Βρίσκονται στις πλάγιες επιφάνειες του γόνατος. Ο έσω πλάγιος σύνδεσμος βρίσκεται στο έσω τμήμα του γόνατος (έσω πλευρά) και ο έξω πλάγιος σύνδεσμος στην έξω πλευρά του γόνατος. Ελέγχουν τις πλάγιες κινήσεις της άρθρωσης και την προστατεύουν ενάντια σε ακραίες, παθολογικές κινήσεις.
Χιαστοί σύνδεσμοι
Βρίσκονται εντός της άρθρωσης του γόνατος. Διασταυρώνονται μεταξύ τους υπό την μορφή Χ με τον πρόσθιο χιαστό σύνδεσμο να βρίσκεται εμπρός και τον οπίσθιο στο πίσω τμήμα. Οι χιαστοί σύνδεσμοι ελέγχουν την προσθιοπίσθια κίνηση του γόνατος. Ο πρόσθιος χιαστός σύνδεσμος πορεύεται διαγωνίως εντός της άρθρωσης του γόνατος και εμποδίζει την κνήμη να ολισθαίνει επί τα εμπρός του μηριαίου οστού. Επιπλέον, προσδίδει στροφική σταθερότητα στο γόνατο.
Περιγραφή
Στις μισές περίπου περιπτώσεις, ο τραυματισμός του προσθίου χιαστού συνοδεύεται από τραυματισμούς και άλλων δομών της άρθρωσης του γόνατος, όπως ο αρθρικός χόνδρος, οι μηνίσκοι και άλλοι σύνδεσμοι.
Οι συνδεσμικοί τραυματισμοί -ή κακώσεις- θεωρούνται «διαστρέμματα» και βαθμονομούνται με βάση τη βαρύτητά τους.
1ου Βαθμού: Ο σύνδεσμος είναι ελαφρώς τραυματισμένος. Μπορεί να έχει εν μέρει διαταθεί, αλλά εξακολουθεί να διατηρεί την ικανότητά του να κρατά την άρθρωση του γόνατος σταθερή.
2ου Βαθμού: Σε αυτού του τύπου το διάστρεμμα ο σύνδεσμος διατείνεται στο σημείο όπου καθίσταται πιο χαλαρός. Αυτό συχνά αναφέρεται ως μερική ρήξη του συνδέσμου.
3ου Βαθμού: Αυτού του τύπου το διάστρεμμα αναφέρεται ως πλήρης ρήξη του συνδέσμου. Ο σύνδεσμος παρουσιάζει πλήρη ασυνέχεια και η άρθρωση του γόνατος γίνεται ασταθής. Οι μερικές ρήξεις στον πρόσθιο χιαστό σύνδεσμο είναι σπάνιες. Οι περισσότερες ρήξεις είναι πλήρεις.
Αιτιολογία
Ο πρόσθιος χιαστός σύνδεσμος τραυματίζεται με διάφορους τρόπους:
• Με απότομη αλλαγή κατέυθυνσης
• Όταν σταματούμε απότομα
• Με απότομη επιβράδυνση καθώς τρέχουμε
• Όταν προσγειωνόμαστε με λάθος τρόπο έπειτα από ένα άλμα
• Με απότομη μηχανική πλήξη ή σύγκρουση, όπως για παράδειγμα στο ποδόσφαιρο με ένα τάκλιν.
Αρκετές έρευνες έχουν δείξει ότι οι γυναίκες αθλήτριες έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα τραυματισμού στον πρόσθιο χιαστό σύνδεσμο σε σχέση με άνδρες αθλητές συγκεκριμένων αθλημάτων.
Αυτό οφείλεται κυρίως στη διαφορετική μυϊκή αντοχή, τη διαφορετική φυσική κατάσταση και το νευρομυϊκό έλεγχο. Άλλες αιτιολογίες αφορούν διαφορές στην πύελο (λεκάνη) και στην ευθυγράμιση των κάτω άκρω, αυξημένη ελαστικότητα-χαλαρότητα των συνδέσμων και στην επίδραση των οιστρογόνων στις μηχανικές ιδιότητες των συνδέσμων.
Συμπτωματολογία
Όταν τραυματίζεται ο πρόσθιος χιαστός σύνδεσμος μπορεί να ακουστεί ένας χαρακτηριστικός ήχος (κλίκ) και ο ασθενής να νιώσει ότι έχει χάσει τον έλεγχο κάτω από το γόνατο. Άλλα τυπικά συμπτώματα περιλαμβάνουν:
• Πόνο με οίδημα. Μέσα σε 24 ώρες το γόνατο πρήζεται. Αν αγνοηθεί για μέρες, το οίδημα μπορεί να υποχωρήσει από μόνο του. Παρ’ολα αυτά, η επιστροφή στις αθλητικές δραστηριότητες θα αποκαλύψει μια εμφανή αστάθεια το γόνατος με κίνδυνο τραυματισμού και άλλων δομών της άρθρωσης (π.χ. των μηνίσκων)
• Απώλεια του πλήρους εύρους κίνησης
• Πόνο-Ευαισθησία κατά μήκος της άρθρωσης του γόνατος
• Πόνο κατά τη βάδιση
Φυσική εξέταση και λήψη ιστορικού
Στην πρώτη επίσκεψη ο Ορθοπαιδικός εστιάζει στα συμπτώματα του ασθενούς και το ιατρικό ιστορικό του. Κατά την φυσική-κλινική εξέταση ο Ορθοπαιδικός εξετάζει όλες τις δομές του γόνατος του ασθενούς και τις συγκρίνει με τις αντίστοιχες δομές του υγιούς σκέλους. Οι περισσότεροι τραυματισμοί μπορούν να διαγνωσθούν με μια προσεκτική κλινική εξέταση.
Διαγνωστικές εξετάσεις
Άλλες εξετάσεις που θα διευκολύνουν την επιβεβαίωση της διάγνωσης είναι:
Απλές ακτινογραφίες: Αν και δεν δείχνουν τη ρήξη του προσθίου χιαστού συνδέσμου, οι απλές ακτινογραφίες είναι σε θέση να συσχετίσουν την ρήξη με κάποιο οστικό τραυματισμό.
Μαγνητική τομογραφία: Παρέχει πιστή απεικόνιση των μαλακών ιστών, όπως ο πρόσθιος χιαστός σύνδεσμος. Παρ’όλα αυτά, η μαγνητική τομογραφία δεν είναι πάντα απαραίτητη για τη διάγνωση της ρήξεως του προσθίου χιαστού συνδέσμου.
Θεραπεία
Η θεραπεία της ρήξεως του προσθίου χιαστού συνδέσμου εξαρτάται από τις ατομικές ανάγκες του κάθε ασθενή. Για παράδειγμα, ο νέος αθλητής που εμπλέκεται σε αθλήματα αυξημένων απαιτήσεων θα χρειαστεί συχνότερα χειρουργική αντιμετώπιση για να επιστρέψει με ασφάλεια στις αθλητικές του δραστηριότητες. Οι λιγότερο ενεργοί, πιο μεγάλης ηλικίας ασθενείς μπορούν να επιστρέψουν σε λιγότερο απαιτητικό τρόπο καθημερινής διαβίωσης χωρίς χειρουργική αντιμετώπιση.
Συντηρητική αντιμετώπιση
Ο πρόσθιος χιαστός σύνδεσμος που έχει υποστεί ρήξη δεν πρόκειται να ιαθεί χωρίς χειρουργική αντιμετώπιση. Παρ’όλα αυτά, η συντηρητική αντιμετώπιση μπορεί να είναι η καλύτερη επιλογή για μεγαλύτερης ηλικίας ασθενείς ή ασθενείς με χαμηλό επίπεδο δραστηριοτήτων. Αν η γενικότερη σταθερότητα του γόνατος δεν έχει διαταραχθεί, τότε ο Ορθοπαιδικός μπορεί να συστήσει απλές, μη χειρουργικές εναλλακτικές.
Χρήση Νάρθηκα: Ο Ορθοπαιδικός μπορεί να προτείνει τη χρήση νάρθηκα για τη προστασία το γόνατος του ασθενούς από την αστάθεια. Για την περαιτέρω προστασία του γόνατος μπορεί να χρειαστεί βάδιση με πατερίτσες, ώστε να μην φορτίζεται το πάσχον σκέλος.
Φυσικοθεραπεία: Καθώς το οίδημα υποχωρεί, μπορεί να ξεκινήσει ένα προσεκτικά σχεδιασμένο πρόγραμμα αποθεραπείας. Συγκεκριμένες ασκήσεις θα επαναφέρουν τη λειτουργικότητα στο γόνατο του ασθενούς και θα ενδυναμώσουν τους μύες που το υποστηρίζουν.
Χειρουργική Αντιμετώπιση
Στη μεγάλη πλειονότητα των περιπτώσεων, ο πρόσθιος χιαστός σύνδεσμος δεν μπορεί να αποκατασταθεί με την απλή χρήση ραμμάτων. Για να αποκατασταθεί χειρουργικά ο σύνδεσμος και να βρεί το γόνατο ξανά τη σταθερότητά του, ο χειρουργός χρησιμοποιεί αυτόλογα ιστικά μοσχεύματα. Το μοσχεύματα αυτά δρουν ως ικρίωμα για να ανακατασκευαστεί ξανά ο πρόσθιος χιαστός.
Τα μοσχεύματα αυτά μπορούν να ανακτηθούν από διάφορες πηγές. Συχνά, γίνεται λήψη μέρους του επιγονατιδικού τένοντα, ο οποίος βρίσκεται μεταξύ μηριαίου και επιγονατίδας. Ορισμένες φορές, γίνεται λήψη μοσχευμάτων από τους οπίσθιους μηριαίους (“hamstrings”). Πιο σπάνια χρησιμοποιείται ο τετρακέφαλος τένοντας. Τέλος μπορεί να χρησιμοποιηθούν και αλλομοσχεύματα από πτωματικούς δότες.
Υπάρχουν πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα με κάθε διαφορετικό μόσχευμα. Αυτό θα πρέπει να το συζητείται με τον Ορθοπαιδικό χειρουργό ώστε να βρίσκεται η καταλληλότερη λύση για τον κάθε ασθενή. Η πλήρης αποκατάσταση του συνδέσμου είναι χρονοβόρα και μπορεί να χρειαστούν ακόμα και 6 μήνες για έναν αθλητή ώστε να επιστρέψει στην αθλητική του δραστηριότητα.
Επέμβαση
Η επέμβαση για την αποκατάσταση του προσθίου χιαστού συνδέσμου γίνεται αρθροσκοπικά με τη χρήση πολύ μικρών τομών, γι’αυτό θεωρείται μια ελάχιστα επεμβατική μέθοδος. Τα πλεονεκτήματα αυτής της μεθόδου είναι η βραχύτερη νοσηλεία στο νοσοκομείο, λιγότερος πόνος και γρηγορότερη αποκατάσταση.
Η επέμβαση για την αποκατάσταση του προσθίου χιαστού συνδέσμου δεν γίνεται στην οξεία μετατραυματική φάση (αμέσως μετά τον τραυματισμό), εκτός και αν η ρήξη του είναι τμήμα μιας πιο σύνθετης βλάβης. Η καθυστέρηση αυτή δίνει τη δυνατότητα να υποχωρήσει το οίδημα και να επιτρέψει την επιστροφή του εύρους κίνησης πριν το χειρουργείο. Επιπλέον, η άμεση αποκατάσταση του προσθίου χιαστού συνδέσμου αυξάνει τον κίνδυνο δημιουργίας αρθροΐνωσης ή τη δημιουργία ουλώδους ιστού στην άρθρωση, γεγονός που οδηγεί σε απώλεια του εύρους κίνησης του γόνατος.
Αποθεραπεία-Αποκατάσταση
Η αποκατάσταση παίζει ένα σημαντικό ρόλο για την επιστροφή στις καθημερινές δραστηριότητες, ανεξάρτητα από το εάν η θεραπεία είναι χειρουργική ή συντηρητική. Ένα πρόγραμμα φυσικοθεραπείας θα βοηθήσει στην επανάκτηση δύναμης και εύρους κίνησης.
Στους ασθενείς που υποβάλλονται σε χειρουργική επέμβαση, η φυσικοθεραπεία στοχεύει αρχικά στην επανάκτηση του εύρους κίνησης της άρθρωσης και των μυών που την περιβάλλουν. Αυτό ακολουθείται από ένα πρόγραμμα διατάσεων ειδικά σχεδιασμένο για την προστασία του νέου συνδέσμου. Το πρόγραμμα διατάσεων αυξάνει προοδευτικά τη φόρτιση στο σύνδεσμο. Το τελικό στάδιο της αποκατάστασης στοχεύει στη λειτουργική επαναφορά του αθλητή και είναι εξατομικευμένο στις ανάγκες του.
-
Για αντιμετώπιση του προβλήματός σας
ή καλέστε μας στο
