ΕΞΑΡΘΡΗΜΑ ΕΠΙΓΟΝΑΤΙΔΑΣ
Η επιγονατίδα αρθρώνεται με το μηριαίο οστό και ειδικότερα με την τροχιλία. Πρόκειται για μια αύλακα μέσα στην οποία ολισθαίνει η επιγονατίδα κατά την κάμψη και έκταση του γόνατος. Μερικές φορές η επιγονατίδα ύστερα από κάκωση μπορεί να φύγει από τη θέση της, δηλαδή να εξαρθρωθεί, μερικώς ή πλήρως.
Όταν εξαρθρώνεται η επιγονατίδα προκαλεί πόνο και αδυναμία κάμψης ή έκτασης του γόνατος. Ακόμα και στις περιπτώσεις που ανατάσσεται αυτόματα – χωρίς την παρέμβαση του Ορθοπαιδικού – απαιτείται περαιτέρω αντιμετώπιση.
ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ
Υπάρχουν διάφοροι τρόποι με τους οποίους μπορεί να εξαρθρωθεί η επιγονατίδα. Πολλές φορές απαιτείται ελάχιστη δύναμη για να εξαρθρωθεί εξαιτίας ανωμαλιών στη δομή του γόνατος του παιδιού.
- Υποπλασία των μηριαίων κονδύλων που οδηγεί σε μια ανώμαλη και «ρηχή» τροχιλία, παθολογική κατάσταση που προδιαθέτει σε αστάθεια ή εξάρθρημα της επιγονατίδας.
- Οι σύνδεσμοι μερικών παιδιών είναι πιο χαλαροί από το φυσιολογικό προσδίδωντας χαλαρότητα και στην άρθρωση του γόνατος, γεγονός που προδιαθέτει σε εξαρθρήματα επιγονατίδας. Συμβαίνει πιο συχνά σε κορίτσια κατά τη διάρκεια της εφηβείας και πολλές φορές αφορά και τα δύο γόνατα.
- Παιδιά που πάσχουν από εγκεφαλική παράλυση ή σύνδρομο Down εμφανίζουν επιγονατίδες που εξαρθρώνονται ευκολότερα, κυρίως λόγω γενικευμένης μυϊκής αδυναμίας και της έλλειψης ισορροπίας.
- Πολύ σπάνια, ορισμένα παιδιά παρουσιάζουν μια εκ γενετής αστάθεια των επιγονατίδων, οδηγώντας σε ανώδυνα εξαρθρήματα από πολύ μικρή ηλικία.
Στα υγιή παιδιά με φυσιολογικά γόνατα, το εξάρθρημα επιγονατίδας είναι συχνά αποτέλεσμα ενός άμεσου χτυπήματος ή μιας πτώσης στο έδαφος κατά τη διάρκεια αθλητικών δραστηριοτήτων. Ωστόσο, η επιγονατίδα μπορεί να εξαρθρωθεί και χωρίς άμεση πλήξη, π.χ. όπως μετά από μια απότομη στροφική κίνηση.
ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ
Τα συμπτώματα του ασθενούς μετά από εξάρθρημα επιγονατίδας σχετίζονται αφενός με το αν επρόκειτο για πλήρη ή μερική εξάρθρωση και αφετέρου με το αν προκάλεσε βλάβες στην ίδια την επιγονατίδα.
Μερικά από τα συνηθέστερα συμπτώματα περιλαμβάνουν:
- Πόνο
- Αίσθημα αστάθειας της επιγονατίδας. Ο ασθενής αισθάνεται ότι η επιγονατίδα «γλιστράει» από τη θέση της
- Έναν χαρακτηριστικό ήχο κατά το εξάρθρημα
- Οίδημα
- Εμφανή παραμόρφωση της άρθρωσης - αλλαγή στην εικόνα του γόνατος.
ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ
Το εξάρθρημα της επιγονατίδας αντιμετωπίζεται στα επείγοντα του εφημερεύοντος νοσοκομείου διότι απαιτείται άμεση ανάταξη. Τις περισσότερες φορές όμως έχει ήδη αναταχθεί πριν την επίσκεψη σε Ορθοπαιδικό.
Κατά την εξέταση ο ιατρός ζητάει λεπτομέρη περιγράφη του μηχανισμού κάκωσης και των συμπτωμάτων του παιδιού. Στη συνέχεια εξετάζει το εύρος κίνησης και την ευαισθησία του γόνατος με σεβασμό στον πόνο του ασθενούς.
Απεικονιστικός έλεγχος:
Ακτινογραφίες: Επιτρέπουν την λεπτομερή απεικόνιση τ
ων οστών του γόνατος. Οι ειδικές λήψεις (κατ’εφαπτομένη) περιγράφουν την σχέση της επιγονατίδας με την τροχιλία.
Μαγνητική Τομογραφία: Περιγράφουν με λεπτομέρεια τα μαλακά μόρια του γόνατος, όπως τους συνδέσμους. Δεν πρόκειται για εξέταση “πρώτης γραμμής” αφού δεν είναι απαραίτητη για την διάγνωση του εξαρθρήματος. Παρ’όλ’αυτά είναι σε θέση να αποκλείσει άλλες συνοδές βλάβες, όπως ελεύθερα σώματα από τον αρθρικό χόνδρο της επιγονατίδας εντός της άρθρωσης.
ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ
ΑΜΕΣΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ
Σε περίπτωση εξαρθρήματος της επιγονατίδας ο νεαρός ασθενής πρέπει να αντιμετωπιστεί στο τμήμα επειγόντων περιστατικών. Πριν από οποιονδήποτε χειρισμό, ο Ορθοπαιδικός χορηγεί αναλγητικά φάρμακα και στη συνέχεια ανατάσσει με ήπιες κινήσεις την επιγονατίδα.
ΜΗ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ
ΑΚΙΝΗΤΟΠΟΙΗΣΗ: Ο ιατρός τοποθετεί έναν νάρθηκα για 3 με 4 εβδομάδες ο οποίος σταθεροποιεί το γόνατο έως ότου υφεθεί ο πόνος.
ΑΠΟΦΟΡΤΙΣΗ ΤΟΥ ΣΚΕΛΟΥΣ: Η φόρτιση του πάσχοντος σκέλους μπορεί να προκαλέσει πόνο και να επιβραδύνει την αποκατάσταση. Γι’αυτό ορισμένες φορές συστήνεται η χρήση πατερίτσας (δεκανίκι).
ΦΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΙΑ: Μετά την περίοδο ακινητοποίησης, ο Ορθοπαιδικός συστήνει φυσικοθεραπεία ώστε το παιδί να επανακτήσει δύναμη και εύρος κίνησης. Ειδικές ασκήσεις βοηθούν στην ενδυνάμωση των μυών του μηρού. Η συμμόρφωση του ασθενούς στο πρόγραμμα φυσικοθεραπείας είναι σημαντική για την επιστροφή στις αθλητικές δραστηρότητες, η οποία επιτυγχάνεται στις 3 με 6 εβδομάδες.
Το εξάρθημα της επιγονατίδας προκαλεί τραυματισμό των συνδέσμων που την συγκρατούν στην θέση της και γι’αυτό γίνεται ολοένα και πιο ασταθής μετά από αλλεπάλληλους τραυματισμούς. Ως αποτέλεσμα, η επιγονατίδα εξαρθρώνεται με κακώσεις όλο και μικρότερης βίας. Οι υποτροπές είναι συχνότερες στα παιδιά που παρουσίαζουν κάποιες ανατομικές ανωμαλίες στα γόνατά τους. Η συνεχής άσκηση του γόνατος, όπως η ποδηλασία, μπορεί να ενδυναμώσει τον τετρακέφαλο μυ και να προλάβει τα εξαρθρήματα της επιγονατίδας.
ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ
Εάν το γόνατο του παιδιού παρουσιάζει μεγάλη αστάθεια της επιγονατιδομηριαίας άρθρωσης και παρά την συντηρητική αντιμετώπιση, τότε συστήνεται η χειρουργική αποκατάσταση και το είδος του χειρουργείου θα εξαρτηθεί από τα αίτια που οδήγησαν στην αστάθεια.
Η χειρουργική αποκατάσταση περιλαμβάνει την ανακατασκευή των συνδέσμων που συγκρατούν την επιγονατίδα στην θέση της. Αυτή η επέμβαση συχνά εκτελείται αρθροσκοπικά με τη χρήση μιας μικρής κάμερας και ειδικών χειρουργικών εργαλείων που εισάγονται στην άρθρωση μέσω μικρών τομών.
Τα επαναλαμβανόμενα εξαρθρήματα της επιγονατίδας που οφείλονται σε ανατομικές παραλλαγές κι ανωμαλίες μπορεί να απαιτήσουν πιο περιπλοκες χειρουργικές επεμβάσεις.
-
Για αντιμετώπιση του προβλήματός σας
ή καλέστε μας στο
