ΟΣΤΕΟΝΕΚΡΩΣΗ (ΑΣΗΠΤΗ ΝΕΚΡΩΣΗ) ΚΕΦΑΛΗΣ ΒΡΑΧΙΟΝΙΟΥ
ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΑΣΗΠΤΗ ΝΕΚΡΩΣΗ ΚΑΙ ΠΟΙΟΥΣ ΠΡΟΣΒΑΛΛΕΙ;
Η οστεονέκρωση - ή άσηπτη νέκρωση - περιγράφει την παθολογική κατάσταση κατά την οποία το οστό νεκρώνεται μετά από διακοπή της αιματικής του παροχής και αφορά κυρίως περιοχές του σκελετικού μας συστήματος που βρίσκονται στα πιο περιφερικά τμήματα του οστικού αγγειακού συστήματος. Η οστεονέκρωση μπορεί να είναι το αποτέλεσμα ενός τραυματισμού που προκάλεσε ένα κάταγμα ή να οφείλεται σε μη τραυματικούς λόγους, οι οποίοι περιγράφονται παρακάτω και αφορούν κυρίως την άρθρωση του ισχίου, επηρεάζοντας παράλληλα και άλλες αρθρώσεις, συμπεριλαμβανομένου του ώμου (κεφαλής βραχιονίου).
Φυσιολογικά, η άρθρωση του ώμου (γληνοβραχιόνια άρθρωση) είναι μια διάρθρωση που αποτελείται από την κεφαλή του βραχιονίου οστού – σε σχήμα σφαίρας -και την ωμογλήνη της ωμοπλάτης – κοιλότητα -. Στην άσηπτη νέκρωση της κεφαλής βραχιονίου η παροχή του αίματος διακόπτεται και ένα τμήμα του οστού νεκρώνεται και παραμορφώνεται (καθίζηση - collapse).
Όταν η αιματική ροή προς την κεφαλή του βραχιονίου διακόπτεται, το οστό νεκρώνεται. Αυτό, από μόνο του, δεν είναι το κύριο πρόβλημα, αλλά η φυσιολογική αντίδραση του οργανισμού η οποία οδηγεί σε μια σειρά από προβλήματα.
Καθώς το οστό νεκρώνεται, η ροή του αίματος επανέρχεται στο οστό και οι οστεοκλάστες απομακρύνουν το νεκρωτικό οστό ώστε να αντικατασταθεί από νέο υγιές οστό (οστεοβλάστες). Σε όλη αυτή τη διαδικασία παρατηρείται μια ανισορροπία, όπου το νεκρωτικό οστό αφαιρείται γρηγορότερα απ’ότι μπορεί να αντικατασταθεί και αυτό έχει ως αποτέλεσμα την καθίζηση του οστού, δεδομένου ότι είναι ασθενέστερο του φυσιολογικού. Τέλος, ο χόνδρος που επικαλύπτει τις αρθρικές επιφάνειες διασπάται καθώς χάνει την υποστήριξη που του παρέχει το υποκείμενο οστό.
ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ – ΤΙ ΠΡΟΚΑΛΕΙ ΤΗΝ ΟΣΤΕΟΝΕΚΡΩΣΗ ΤΗΣ ΚΕΦΑΛΗΣ ΒΡΑΧΙΟΝΙΟΥ;
Η ιατρική έρευνα έχει εντοπίσει ορισμένους παράγοντες κινδύνου που σχετίζονται με την οστεονέκρωση. Παραδόξως, η παρουσία ενός παράγοντα κινδύνου δεν οδηγεί απαραίτητα σε οστεονέκρωση, ενώ παράλληλα, σε όποιον ασθενή προσβάλλεται από την νόσο δεν ανευρίσκεται απαραίτητα κάποιος από αυτούς τους παράγοντες, που σημαίνει ότι η αιτία είναι άγνωστη (ιδιοπαθής οστεονέκρωση).
Οι ασθενείς που έχουν υποστεί κάταγμα του εγγύς βραχιονίου (κεφαλή βραχιονίου) διατρέχουν κίνδυνο εμφάνισης οστεονέκρωσης. Μετά από κάταγμα του εγγύς βραχιονίου η αιματική ροή του αίματος διαταράσσεται και ως αποτέλεσμα το οστό νεκρώνεται. Η εμφάνιση της ισχαιμικής νέκρωσης εξαρτάται από την συντριβή και τον βαθμό παρεκτόπισης του κατάγματος.
*[Το παρεκτοπισμένο κάταγμα που απεικονίζεται παραπάνω έχει ως αποτέλεσμα την απομάκρυνση της κεφαλής (με κίτρινο) από τα ογκώματα (με κόκκινο και μπλέ) και από την διάφυση του οστού (με μπλε)].
Άλλη μια κοινή αιτία οστεονέκρωσης της κεφαλής βραχιονίου είναι η επίδραση των στεροειδών (π.χ. κορτιζόνη) που χορηγούνται για άλλες παθολογικές καταστάσεις. Τα στεροειδή πιστεύεται ότι βλάπτουν τα οστεοκύτταρα και τους οστεοβλάστες εκκινώντας την αλληλουχία της οστεονέκρωσης. Άλλες αιτίες περιλαμβάνουν την ακτινοθεραπεία και τη χημειοθεραπεία σε καρκινοπαθείς καθώς και κάποιες πιο σπάνιες όπως την δρεπανοκυτταρική αναιμία, τη νόσο του Gaucher και τη νόσο του Caisson (πιο γνωστή και ως νόσος των δυτών). Η νόσος των δυτών οφείλεται στην ξαφνική αλλαγή στην πίεση του νερού και στην αλλαγή διαλυτότητας του αζώτου που αλλάζει και δημιουργεί φυσαλίδες στο αίμα που βλάπτουν την αιματική ροή στην κεφαλή βραχιονίου.
ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΟΛΟΓΙΑ – ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΣΗΜΑΔΙΑ ΤΗΣ ΟΣΤΕΟΝΕΚΡΩΣΗΣ
Η οστεονέκρωση συνήθως παρουσιάζεται με πόνο και πιο σπάνια με θόρυβο (κριγμό) στον ώμο κατά την κίνηση. Η κίνηση της άρθρωσης περιορίζεται λόγω του πόνου. Περίπου το 50% των ασθενών που αναπτύσσουν ατραυματική (χωρίς κάταγμα) οστεονέκρωση στον ώμο θα έχουν επίσης συμμετοχή και άλλων αρθρώσεων.
ΔΙΑΓΝΩΣΗ – ΠΩΣ ΔΙΑΓΙΓΝΩΣΚΕΤΑΙ Η ΟΣΤΕΟΝΕΚΡΩΣΗ
Στα πρώτα στάδια, η οστεονέκρωση μπορεί να μην είναι εμφανής στις απλές ακτινογραφίες αλλά μπορεί να απεικονιστεί με τη βοήθεια της Μαγνητικής τομογραφίας. Καθώς εξελίσσεται η νόσος, η καθίζηση της κεφαλής του βραχιονίου και οι αρθριτικές αλλοιώσεις γίνονται εμφανείς και στις ακτινογραφίες.
ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ Η ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΗΣ ΟΣΤΕΟΝΕΚΡΩΣΗΣ ΚΑΙ ΤΙ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΓΙΝΕΙ;
Σύμφωνα με μια μελέτη που περιέλαβε 200 περιπτώσεις με οστεονέκρωση διαπιστώθηκε ότι περίπου το 40% των ώμων με πρώιμη άσηπτη νέκρωση εξελίχθηκε σε προχωρημένου βαθμού οστεονέκρωση.
Η επέμβαση αποσυμπίεσης με τρυπανισμούς της βραχιονίου κεφαλής, είναι μια θεραπεία που μπορεί να είναι χρήσιμη για τα πρώτα στάδια της οστεονέκρωσης πριν όμως τη καθίζηση της κεφαλής. Πιστεύεται ότι η πίεση στο οστό αυξάνεται κατά τη διακοπή της αιματικής ροής και ότι ο πόνος μπορεί να μετριαστεί με την αποσυμπίεση του οστού με τρυπανισμό. Μ’αυτόν τον τρόπο διεγείρεται η αιματική ροή και η ταχύτερη αποκατάσταση της κεφαλής του βραχιονίου.
Η παραπάνω εικόνα παρουσιάζει τη διεγχειρητική ακτινογραφία διαδερμικής σταθεροποίησης μετά από οστεονέκρωση της βραχιονίου κεφαλής.
Η αρθροσκόπηση μπορεί να είναι χρήσιμη σε ορισμένες περιπτώσεις, ιδίως όταν ο χόνδρος έχει υποστεί βλάβη και τα θραύσματά του προκαλούν πόνο μέσα στην άρθρωση.
Τα «ελεύθερα σώματα» στην άρθρωση αφαιρούνται αρθροσκοπικά όπως απεικονίζεται.
Οι δύο ακτινογραφίες απεικονίζουν μια προχωρημένου βαθμού οστεονέκρωση με καθίζηση της κεφαλής με περιοχές κατακερματισμού και ήπιες εκφυλιστικές αλλοιώσεις της ωμογλήνης.
Η αρθροσκοπική διεγχειρητική εικόνα αυτού του ασθενούς αποκαλύπτει μια άποψη της κεφαλής από το εσωτερικό της άρθρωσης. Στην βραχιόνιο κεφαλή, ο χόνδρος έχει ακανόνιστη εμφάνιση με λέπτυνση. Υπάρχει υποχόνδριο οστό (κίτρινο) και ένα «ελεύθερο σώμα» (λεπτό βέλος). Η μεταλλική αρπάγη κρατάει ένα οστεοχόνδρινο τεμάχιο με τον χόνδρο της βραχιονίου κεφαλής να εμφανίζεται λευκό και το νεκρωτικό οστό να εμφανίζεται κίτρινο].
Όταν η οστεονέκρωση φτάσει σε πολύ προχωρημένα στάδια και η κεφαλή βραχιονίου υποστεί καθίζηση, οδηγεί σε πόνο, και η θεραπεία μοιάζει με αυτή της εκφυλιστικής οστεοαρθρίτιδας. Η μερική αντικατάσταση της βραχιονίου κεφαλής (ημιαρθροπλαστική ώμου) ή η πλήρης αντικατάσταση (ολική αρθροπλαστική ώμου) μπορεί να αποτελούν την μόνη λύση.
-
Για αντιμετώπιση του προβλήματός σας
