ΑΣΒΕΣΤΟΠΟΙΟΣ ΤΕΝΟΝΤΙΤΙΔΑ - ΕΠΑΣΒΕΣΤΩΣΗ ΩΜΟΥ
Η ασβεστοποιός τενοντίτιδα είναι μια παθολογική κατάσταση του ώμου που προσβάλλει συνήθως άτομα πάνω από την ηλικία των 40 ετών και χαρακτηρίζεται από την εναπόθεση και συσσώρευση ασβεστίου (κρυστάλλων υδροξυαπατίτη) στους τένοντες του στροφικού πετάλου του ώμου. Αυτή η εναπόθεση εντοπίζεται συνήθως ελαφρώς κεντρικότερα από την κατάφυση του υπερακανθίου και παρόμοιες αλλοιώσεις μπορούν να παρατηρηθούν σε τένοντες και συνδέσμους και σε άλλα μέρη του σώματος (ποδοκνημική, γόνατο, ισχίο και αγκώνα).
Ο καθηγητής κ. Σαλμάς αντιμετωπίζει τις επασβεστώσεις στον ώμο ή αλλιώς την ασβεστοποιό τενοντίτιδα του στροφικού πετάλου με μία επίσκεψη στο ιατρείο όπου πραγματοποιεί παρακέντηση και αφαίρεσή της. Μπορεί να χρειαστεί επανάληψη σε 15 ημέρες και μόνο στο 5% των ασθενών προχωρά σε αρθροσκοπική αφαίρεση χωρίς νοσηλεία και ο ασθενής μετά το χειρουργείο σε αυτήν τη περίπτωση αναχωρεί για το σπίτι του 2 ώρες μετά την επέμβαση.
ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑ – ΠΟΙΟΝ ΠΡΟΣΒΑΛΛΕΙ Η ΑΣΒΣΕΣΤΟΠΟΙΟΣ ΤΕΝΟΝΤΙΤΙΔΑ;
Αυτού του είδους η τενοντίτιδα προσβάλλει ασθενείς ηλικίας 30-50 ετών και οι γυναίκες φαίνεται να επηρεάζονται πιο συχνά από τους άνδρες. Θεωρείται ότι τα άτομα με ενδοκρινολογικά προβλήματα (διαβήτης, υπερ και υποθυρεοειδισμός) παρουσιάζουν αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης ασβεστοποιού τενοντίτιδας.
ΠΑΘΟΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ – ΓΙΑΤΙ ΣΥΜΒΑΙΝΕΙ Η ΑΣΒΕΣΤΟΠΟΙΟΣ ΤΕΝΟΝΤΙΤΙΔΑ;
Η ακριβής αιτία είναι άγνωστη, αλλά πιστεύεται ότι η τοπική ισχαιμία (μειωμένο οξυγόνο) στους τένοντες του στροφικού πετάλου ως μέρος της φυσιολογικής διαδικασίας γήρανσης ή πιθανώς λόγω μηχανικών παραγόντων (σύνδρομο πρόσκρουσης) οδηγεί σε ινοχόνδρινη μεταπλασία και σε εναπόθεση κρυστάλλων από τα χονδροκύτταρα.
Η ασβεστοποιός τενοντίτιδα παρουσίαζει δύο διαφορετικά στάδια. Το προ ασβεστοποιό στάδιο (της διαμόρφωσης – formative) και το ασβεστοποιό στάδιο (της επαναρρόφησης). Το πρώτο στάδιο χαρακτηρίζεται από την εναπόθεση των κρυστάλλων από τα κύτταρα ενώ το δεύτερο στάδιο χαρακτηρίζεται από την απορρόφηση των κρυστάλλων μέσω φαγοκυττάρωσης και την αγγειακή διείσδυση που είναι κλινικά και η πιο επώδυνη φάση.
Οι ασθενείς που πάσχουν από ασβεστοποιό τενοντίτιδα μπορεί να εμφανίσουν πόνο κατά τη διάρκεια του κάθε σταδίου, αλλά συμβαίνει πιο συχνά κατά τη φάση της απορρόφησης. Πιστεύεται ότι ο λόγος για τον οποίο εμφανίζεται ο πόνος συχνότερα κατά τη φάση της απορρόφησης είναι επειδή οι κρύσταλλοι του ασβεστίου βρίσκονται υπό πίεση στο εσωτερικό του τένοντα. Επιπλέον, θεωρείται ότι ένα μεγάλο ποσοστό των ανθρώπων (ενδεχομένως έως και το 75% του πληθυσμού) εμφανίζει εναπόθεση κρυστάλλων στους τένοντες του στροφικού πετάλου χωρίς όμως συμπτωματολογία πόνου.
ΔΙΑΓΝΩΣΗ – ΠΩΣ ΔΙΑΓΙΓΝΩΣΚΕΤΑΙ Η ΑΣΒΕΣΤΟΠΟΙΟΣ ΤΕΝΟΝΤΙΤΙΔΑ;
Το πιο χαρακτηριστικό σύμπτωμα που αναφέρεται από τους ασθενείς είναι ο πόνος. Μερικές φορές ο πόνος οδηγεί σε μείωση του εύρους κίνησης της άρθρωσης του ώμου και δυσκαμψία. Επιπλέον, οι ασθενείς εμφανίζουν τοπική ευαισθησία κατά την ψηλάφηση, στις περιοχές όπου εντοπίζονται οι εναποθέσεις του ασβεστίου.
Ο ακτινολογικός έλγχος με μια απλή προσθιοπίσθια λήψη μπορεί να απεικονίσει την εναπόθεση των κρυστάλλων του ασβεστίου, ενώ άλλες απεικονιστικές εξετάσεις όπως η Αξονική και η Μαγνητική τομογραφία παρουσιάζουν μεγαλύτερη ακρίβεια στην απεικόνιση της επασβέστωσης αλλά δεν είναι απαραίτητες για την διάγνωση.
ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ – ΠΩΣ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΖΕΤΑΙ Η ΑΣΒΕΣΤΟΠΟΙΟΣ ΤΕΝΟΝΤΙΤΙΔΑ;
Η μεγάλη πλειοψηφία των ασθενών αντιμετωπίζεται συντηρητικά (μη χειρουργικά). Σε γενικές γραμμές, οι ασθενείς ανακτούν την λειτουργικότητα της άρθρωσής τους μετά την ύφεση του πόνου στις 2 με 3 εβδομάδες χωρίς καμία θεραπεία. Εάν οι ασθενείς δεν αισθανθούν καλύτερα, τότε μπορεί να χρειαστούν θεραπεία για την ύφεση του πόνου.
Στην πλειονότητα των περιπτώσεων, η θεραπεία είναι μη χειρουργική και περιλαμβάνει παρακέντηση της εστίας ασβεστίου και επακόλουθη έγχυση κορτικοστεροειδούς (κορτιζόνης) σε συνδυασμό με τοπικό αναισθητικό.
Αυτό όταν γίνει σωστά και από έμπειρο και εξειδικευμένο γιατρό ανακουφίζει αμέσως τον ασθενή από τον πόνο και δεν χρειάζεται χειρουργείο.
Άλλες λιγότερο διαδεδομένες θεραπευτικές επιλογές περιλαμβάνουν τη θεραπεία με κρουστικούς υπερήχους και την τοπική έκπλυση με χρήση δύο μεγάλων βελονών.
Στις περιπτώσεις που η συντηρητική αντιμετώπιση δε βοηθάει τον ασθενή και ο πόνος δεν υφίεται ή υποτροπιάζει, συστήνεται η χειρουργική αρθροσκοπική επέμβαση αφαίρεσης των εναποθέσεων του ασβεστίου. Ο χειρουργός μέσω 2 – 3 πολύ μικρών τομών εισάγει το αρθροσκόπιο στην άρθρωση και εντοπίζει τις εναποθέσεις των κρυστάλλων του ασβεστίου μεταξύ των ινών του στροφικού πετάλου. Στη συνέχεια, οι επασβεστώσεις αφαιρούνται με ειδικά εργαλεία και ακολουθεί η έκπλυση της περιοχής και της άρθρωσης και η συρραφή του δέρματος. Συνήθως ο ασθενής επιστρέφει σπίτι του την ίδια ημέρα.
ΠΟΣΟ ΕΠΙΤΥΧΗΣ ΕΙΝΑΙ Η ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΗΣ ΑΣΒΕΣΤΟΠΟΙΟΥ ΤΕΝΟΝΤΙΤΙΔΑΣ;
«Οι περισσότεροι ασθενείς βελτιώνονται με τη χειρουργική επέμβαση και ο πόνος υφίεται άμεσα. Το καλό αποτέλεσμα συνδέεται άμεσα με την πλήρη απομάκρυνση όλων των εναποθέσεων του ασβεστίου»
*
Salmas M et al: “Arthroscopic treatment of calcifying tendonitis of the shoulderL Clinical and ultrasonographic follow-up findings at two to five years.” J Shoulder and Elbow Surg. Sept/Oct. 2004; 503-50
- Οι διαταραχές του θυρεοειδούς και του μεταβολισμού των οιστρογόνων αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης της ασβεστοποιού τενοντίτιδας.
- Περίπου το ¼ των ασθενών παρουσιάζει ασβεστοποιό τενοντίτιδα αμφοτερόπλευρα (και στους δύο ώμους).
- Ενώ πολλοί ασθενείς αναρρώνουν γρήγορα και χωρίς υποτροπές, οι μισοί από αυτούς παρουσιάζουν χρονιότητα των συμπτωμάτων και απέχουν από την εργασία τους.
- Η πλειοψηφία των ασθενών ανακουφίζεται με τα συντηρητικά θεραπευτικά μέσα, και ο ρόλος της χειρουργικής επέμβασης περιορίζεται για τις χρόνιες και επώδυνες περιπτώσεις των ασθενών με σημαντικό περιορισμό της λειτουργίας του ώμου τους.
* Harvie P et al: “Calcific tendonitis: Natural history and association with endocrine disorders.” J Shoulder and Elbow Surg. March/April. 2007; 169-173.
- Η συχνότητα εμφάνισης της ασβεστοποιού τενοντίτιδας είναι 2,7%-22% και προσβάλλει κυρίως γυναίκες ηλικίας 30-50 έτων.
- Στο 10% των περιπτώσεων προσβάλλεται και ο άλλος ώμος
- Σε μερικές περιπτώσεις, η εναπόθεση των κρυστάλλων του ασβεστίου απορροφάται και τα συμπτώματα υφίενται.
- Η ασβεστοποιός τενοντίτιδα συνδέεται με ρήξεις του στροφικού πετάλου στο 20% των περιπτώσεων, ιδίως όταν είναι χρόνιες.
- Η μη χειρουργική αντιμετώπιση περιλαμβάνει αντιφλεγμονώδη φάρμακα, ενέσεις με κορτικοστεροειδή, κινησιοθεραπεία και υπερήχους και είναι αποτελεσματική στο 90% των ασθενών.
- Η θεραπεία με κρουστικούς υπερήχους (shockwave ESWT) έχει αποδειχθεί ότι είναι μια αποτελεσματική θεραπεία.
- Η χειρουργική αντιμετώπιση απαιτείται περίπου στο 10% των ασθενών και συνήθως συστήνεται στον ασθενή μετά από 6 μήνες συντηρητικής αντιμετώπισης. Η αρθροσκοπική αφαίρεση των κρυστάλλων του ασβεστίου είναι μια πολύ αξιόπιστη μέθοδος θεραπείας και είναι επιτυχής στους περισσότερους ασθενείς.
* Oliva F. et al: “Calcific tendonopathy of rotator cuff tendons”. Sports Med. Arthroscopy Rev. Vol. 19, No 3., Sept. 2011; 237-243
-
Για αντιμετώπιση του προβλήματός σας
