ΕΞΑΤΟΜΙΚΕΥΜΕΝΗ ΟΛΙΚΗ ΑΡΘΡΟΠΛΑΣΤΙΚΗ ΓΟΝΑΤΟΣ
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Η ολική αρθροπλαστική του γόνατος αποκαθιστά σε σημαντικό βαθμό τη λειτουργία της άρθρωσης, ειδικά όσον αφορά στις καθημερινές δραστηριότητες χαμηλών απαιτήσεων. Ωστόσο, φαίνεται ότι απαιτούνται ακόμα βελτιώσεις σε χειρουργικό και τεχνολογικό επίπεδο για να αποκατασταθεί πλήρως η κίνηση της άρθρωσης και να επιτρέψει ξανά στον ασθενή με υψηλές προσδοκίες τις ανάλογες επιδόσεις.
Τα λάθη στην χειρουργική τεχνική και οι μικρές αποκλίσεις στην τοποθέτηση των υλικών της πρόθεσης επηρεάζουν σε μεγάλο βαθμό το τελικό λειτουργικό αποτέλεσμα. Επιπλέον, όταν ένας ασθενής παρουσιάζει μικρές ανατομικές παραλλαγές στην γεωμετρία των οστών του, η οποία διαφέρει από εκείνη της εταιρίας των υλικών της πρόθεσης, τότε η βέλτιστη τοποθέτηση της πρόθεσης δεν είναι δυνατή. Η χρήση των ειδικών συστημάτων με τη βοήθεια υπολογιστή (Computer assisted surgical systems) έχει βελτιώσει την ευθυγράμμιση στον μηχανικό άξονα, αλλά τα μεσοπρόθεσμα αποτελέσματα όσον αφορά στο εύρος κίνησης είναι τα ίδια με αυτά της συμβατικής μεθόδου, ενώ παράλληλα αυξάνεται ο χειρουργικός χρόνος κατά 10 με 20 λεπτά.
Η συμβατική και η ηλεκτρονικά υποβοηθούμενη μέθοδος ολικής αρθροπλαστικής γόνατος δεν είναι σχεδιασμένες για να αποκαθιστούν την φυσιολογική - πριν την αρθρίτιδα - ευθυγράμμιση των κάτω άκρων. Αντ’αυτού, χρησιμοποιούν εργαλεία για συγκεκριμένα και προκαθορισμένα κοψίματα σε σχέση με τον μηχανικό άξονα, γεγονός που απαιτεί απελευθέρωση (release) των μαλακών ιστών για την αποκατάσταση της κίνησης και της ισορροπίας του γόνατος.
ΥΠΟΒΟΗΘΟΥΜΕΝΗ ΑΠΟ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΗ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΕΠΕΜΒΑΣΗ (Image-based Computer Αssisted Surgery)
Η αναζήτηση της τελειότητας, δηλαδή των άριστων λειτουργικών αποτελεσμάτων, στην ολική αρθροπλαστική γόνατος προϋποθέτει την βέλτιστη τοποθέτηση των επιμέρους ένθετων της πρόθεσης και οι πρώτες προσπάθειες επικεντρώθηκαν προς αυτή τη κατεύθυνση. Η υποβοηθούμενη από υπολογιστή χειρουργική επέμβαση (image-based computer assisted surgery) βασίζεται σε μια προεγχειρητική Αξονική τομογραφία βάσει της οποίας δημιουργείται ένα τρισδιάστατο μοντέλο του γόνατος του ασθενούς. Ακολουθεί η μελέτη και η εικονική τοποθέτηση των εμφυτευμάτων που επαληθεύεται διεργχειρητικά με ένα ειδικό οπτικό σύστημα πλοήγησης. Στη συνέχεια, το σύστημα οπτικής παρακολούθησης χρησιμοποιείται για να επιβεβαιώσει την κατάλληλη τοποθέτηση των οδηγών κοπής των οστικών επιφανειών του μηρού και της κνήμης.
Μελέτες έχουν δείξει ότι η χρήση του υπολογιστή δε βελτιώνει, όσο αναμενόταν, την ακρίβεια της τοποθέτησης της πρόθεσης ενώ αυξάνει σημαντικά το κόστος και τον χρόνο του χειρουργείου.
ΣΥΣΤΗΜΑ ΕΞΑΤΟΜΙΚΕΥΜΕΝΗΣ ΟΛΙΚΗΣ ΑΡΘΡΟΠΛΑΣΤΙΚΗΣ ΓΟΝΑΤΟΣ (PSI: Patient Specific Instrumentation System)
Οι μεταγενέστερες προσπάθειες επικεντρώθηκαν στην εκμετάλλευση της διαμόρφωσης τρισδιάστατων μοντέλων με τη βοήθεια υπολογιστή. Συγκεκριμένα, ο ασθενής υποβάλλεται προεγχειρητικά σε μια Αξονική ή Μαγνητική τομογραφία του γόνατος (ανάλογα με την περίπτωση και την εταιρία μπορεί να χρειαστεί απεικόνιση του ισχίου και της ποδοκνημικής). Από την ανασύσταση των εικόνων δημιουργείται ένα τρισδιάστατο μοντέλο της άρθρωσης που αποστέλλεται στην κατασκευάστρια εταιρία, η οποία στη συνέχεια, κατασκευάζει τους εξατομικευμένους οδηγούς κοπής για τον ασθενή (Patient Specific Cutting Blocks or PSI). Ο χειρουργός χρησιμοποιεί αυτούς τους εξατομικευμένους οδηγούς κοπής για την προετοιμασία των αρθρικών επιφανειών του μηρού και της κνήμης και την τοποθέτηση των τμημάτων της πρόθεσης. Με αυτό το σύστημα ο χειρουργός τοποθετεί κανονικές και τυποποιημένες προθέσεις μετά από κοψίματα με τη βοήθεια εξατομικευμένων οδηγών που κατασκευάζονται κατά παραγγελία μετά από τρισδιάστατη ανάλυση του γόνατος του ασθενούς.
Καθ’αυτόν τον τρόπο δε χρειάζεται κανένα διεγχειρητικό σύστημα οπτικής παρακολούθησης που θα αύξανε το κόστος και τον χειρουργικό χρόνο. Παρά τον αρχικό ενθουσιασμό για το σύστημα εξατομικευμένης ολικής αρθροπλαστικής, οι συγκριτικές μελέτες με τη συμβατική μέθοδο δεν φαίνεται να παρουσιάζουν στατιστικά καλύτερα λειτουργικά αποτελέσματα για τις PSI ολικές αρθροπλαστικές.
Με τη χρήση του PSI συστήματος ο χειρουργικός χρόνος δεν αυξάνεται σε σχέση με τη συμβατική επέμβαση. Όσον αφορά στο κόστος, η χρήση του εν λόγω συστήματος αφενός εξοικονομεί χρήμα και χρόνο αφού δε χρειάζεται αποστείρωση των κοινών οδηγών κοπής, των εργαλείων και δοκιμαστικών προθέσεων αλλά ανεβάζει το κόστος λόγω των εξατομικευμένων υλικών και όλης της προαναφερθείσας διαδικασίας καθώς και λόγω της Μαγνητικής τομογραφίας στη οποία πρέπει να υποβληθεί ο ασθενής.
ΠΛΗΡΩΣ ΕΞΑΤΟΜΙΚΕΥΜΕΝΗ ΟΛΙΚΗ ΑΡΘΡΟΠΛΑΣΤΙΚΗ ΓΟΝΑΤΟΣ
(CONFORMIS Customized Knee Implants)
Πέρα από το σύστημα PSI που χρησιμοποιεί εξατομικευμένους οδηγούς κοπής για την τοποθέτηση τυποποιημένων προθέσεων, η τελευταία εξέλιξη είναι η χρήση πλήρως εξατομικευμένων προθέσεων. Η προεγχειρητική διαδικασία μοιάζει πολύ με αυτή του συστήματος PSI. Ο ασθενής υποβάλλεται σε Αξονική ή Μαγνητική τομογραφία. Από την ανασύσταση των εικόνων δημιουργείται ένα τρισδιάστατο μοντέλο της άρθρωσης που αποστέλλεται στην κατασκευάστρια εταιρία, η οποία στη συνέχεια, κατασκευάζει τους εξατομικευμένους οδηγούς κοπής και τις εξατομικευμένες προθέσεις.
Σε σχέση με τις συμβατικές προθέσεις, τα εξατομικευμένα εμφυτεύματα βελτιώνουν την κάλυψη των οστικών επιφανειών, μειώνοντας την μετεγχειρητική αιμορραγία. Η επιφάνεια επαφής μεταξύ των ένθετων της πρόθεσης είναι μεγαλύτερη και καλύτερα ισορροπημένη, ενώ το κνημιαίο μέρος της πρόθεσης είναι ανατομικό και άρα ασύμμετρο. Κατά τον ίδιο τρόπο, το μηριαίο ένθετο της πρόθεσης είναι ασύμμετρο ώστε να μοιάζει με το φυσιολογικό. Τέλος το ένθετο πολυαιθυλενίου δεν κατασκευάζεται ως ένα τεμάχιο, αλλά ως έσω και έξω τμήμα ξεχωριστά και εξατομικευμένα, επιτρέποντας μεγαλύτερη ευελιξία στην εξισορρόπιση των οστικών παραμορφώσεων.
Ωστόσο, δεν υπάρχουν ακόμα δημοσιευμένες κλινικές μελέτες που να παρουσιάζουν τα μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα αποτελέσματα της εξατομικευμένης ολικής αρθροπλαστικής γόνατος.
ΡΟΜΠΟΤΙΚΗ ΑΡΘΡΟΠΛΑΣΤΙΚΗ ΓΟΝΑΤΟΣ (MAKO Surgical)
Η ρομποτική τεχνολογία μπορεί να χρησιμοποιηθεί πλέον για την μερική αντικατάσταση του γόνατος (PKR), μια επέμβαση σχεδιασμένη για την ανακούφιση του ασθενούς από τον πόνο που προκαλείται λόγω της εκφυλιστικής οστεοαρθρίτιδας σε ένα ή και στα δύο διαμερίσματα της άρθρωσης. Με την επιλεκτική αντικατάσταση του μέρους εκείνου του γόνατος που έχει εκφυλιστεί από την οστεοαρθρίτιδα, ο χειρουργός μπορεί να αντικαταστήσει μόνο ένα μέρος του γόνατος διατηρώντας παράλληλα τα υγιή οστά με τις αρθρικές τους επιφάνειες και τους συνδέσμους γύρω από αυτά.
Η ρομποτική τεχνολογία παρέχει στον χειρουργό ένα τρισδιάστατο μοντέλο (3-D) ώστε να προσχεδιάσει και να προγραμματίσει την μερική αρθροπλαστική του γόνατος. Κατά τη διάρκεια της επέμβασης, ο χειρουργός καθοδηγεί τον ρομποτικό βραχίονα με βάση τις ειδικές για τον ασθενή μετρήσεις. Καθ’αυτόν τον τρόπο, ο χειρουργός αφαιρεί μόνο το εκφυλισμένο μέρος των οστών, διατηρώντας τα υγιή οστά και τα μαλακά μόρια και τον βοηθάει να τοποθετήσει το εμφύτευμα απολύτως ανατομικά.
ΠΩΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΕΙ
ΕΝΑ ΣΧΕΔΙΟ ΕΞΑΤΟΜΙΚΕΥΜΕΝΟ ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΣΘΕΝΗ
Όλα ξεκινούν με μια Αξονική τομογραφία (CT) της άρθρωσης μέσω της οποίας γίνεται η ανασύσταση ενός τρισδιάστατου μοντέλου της ανατομίας του γόνατος του ασθενούς. Αυτό το εικονικό μοντέλο φορτώνεται στο λογισμικό σύστημα ενός υπολογιστή και χρησιμοποιείται για τη δημιουργία εξατομικευμένων προεγχειρητικών σχεδίων.
ΣΤΟ ΧΕΙΡΟΥΡΓΕΙΟ
Στο χειρουργείο, ο Ορθοπαιδικός θα χρησιμοποιήσει το ρομποτικό σύστημα για να βοηθήσει στην εκτέλεση της χειρουργικής επέμβασης με βάση το εξατομικευμένο προεγχειρητικό σχέδιο του ασθενούς. Το σύστημα αυτό επιτρέπει στον χειρουργό να κάνει προσαρμογές στο σχέδιο κατά τη διάρκεια της χειρουργικής επέμβασης, ανάλογα με την περίπτωση. Κατά την προετοιμασία του οστού για την πρόθεση, το ρομποτικό σύστημα καθοδηγεί τον χειρουργό μέσα στην προκαθορισμένη περιοχή προλαμβάνοντας πιθανές μικρομετακινήσεις εκτός των προγραμματισμένων ορίων, γεγονός που παρέχει μια πιο ακριβή τοποθέτηση και ευθυγράμμιση της πρόθεσης.
ΜΕΤΑ ΤΟ ΧΕΙΡΟΥΡΓΕΙΟ
Μετά την επέμβαση, ο χειρουργός, οι νοσηλευτές και οι φυσικοθεραπευτές θα θέσουν τους στόχους για μια γρήγορη και ανώδυνη αποκατάσταση. Όλοι μαζί θα παρακολουθήσουν στενά την πρόοδο του ασθενούς, ενώ ο Ορθοπαιδικός θα ζητήσει ακτινοσκοπική απεικόνιση της άρθρωσης για τον τελικό έλεγχο της τοποθέτησης της πρόθεσης.
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ
Η πρώτη αρθροπλαστική γόνατος πραγματοποιήθηκε το 1968, και από τότε η διαρκής βελτίωση σε υλικά και χειρουργικές τεχνικές έχουν αυξήσει σημαντικά τα ποσοστά επιτυχίας της. Συνολικά, η ολική αρθροπλαστική γόνατος είναι μια από τις πιο επιτυχημένες επεμβάσεις στην ιατρική, ωστόσο, η σύγχρονη τεχνολογία σε συνδυασμό με την τεχνογνωσία και την χειρουργική εμπειρία μπορούν να βελτιώσουν κατά πολύ τα λειτουργικά αποτελέσματα των ασθενών.
Κάθε νέο βήμα και τεχνική μέθοδος στην Ορθοπαιδική χρειάζεται χρόνο εκμάθησης και τεκμηρίωση των αποτελεσμάτων.
Επιπλέον, ο χειρουργός πρέπει να λαμβάνει πάντα υπόψη την ιδιαιτερότητα του κάθε ασθενή, που παρουσίαζεται ενώπιόν του με διαφορετικά προβλήματα και προσδοκίες. Οι σωστές ενδείξεις για το χειρουργείο οδηγούν – σχεδόν πάντα - σε άριστα αποτελέσματα για τον ασθενή.
-
Για αντιμετώπιση του προβλήματός σας
ή καλέστε μας στο
