ΡΗΞΕΙΣ ΤΕΝΟΝΤΑ ΤΕΤΡΑΚΕΦΑΛΟΥ
Οι τένοντες είναι ισχυρά τμήματα ινώδους ιστού που συνδέουν τα οστά με τους μυς. Ο τετρακέφαλος τένοντας συνεργάζεται με τους μυς στην πρόσθια επιφάνεια του μηρού ώστε να εκτείνεται το γόνατο.
Οι μικρές ρήξεις στον τένοντα δυσχεραίνουν τη βάδιση και τη συμμετοχή σε καθημερινές δραστηριότητες. Αντιθέτως, μια μεγάλη ρήξη στον τετρακέφαλο τένοντα είναι ένας σοβαρός τραυματισμός που απαιτεί χειρουργική αντιμετώπιση και επακόλουθη φυσικοθεραπεία για να επανακτηθεί η λειτουργία του γόνατος.
Οι ρήξεις αυτές δεν είναι συχνές. Οι περισσότερες συμβαίνουν σε μέσης ηλικίας ασθενείς οι οποίοι τραυματίζονται κατά τη διάρκεια των αθλητικών δραστηριοτήτων.
ΑΝΑΤΟΜΙΑ
Οι 4 μοίρες του μυός του τετρακέφαλου συγκλίνουν ακριβώς πάνω από την επιγονατίδα για να σχηματίσουν τον τετρακέφαλο τένοντα. Ο τετρακέφαλος τένοντας συνδέει τους μύες που προαναφέρθηκαν με την επιγονατίδα. Η επιγονατίδα συνδέεται με την κνήμη μέσω του επιγονατιδικού τένοντα. Συνεργαζόμενοι όλοι μαζί (οι μυες του τετρακεφάλου, ο τετρακέφαλος τένοντας και ο επιγονατιδικός τένοντας) εκτείνουν το γόνατο.
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ
Οι ρήξεις του τετρακεφάλου τένοντα μπορεί να είναι πλήρεις ή μερικές.
Μερικές ρήξεις: Πολλές ρήξεις δεν εκτείνονται σε όλο το μήκος του τένοντα. Για παράδειγμα, ένα σχοινί το οποίο δέχεται τάση, κάποιες από τις ίνες του διατείνονται υπερβολικά αλλά το σύνολο είναι ακόμα ακέραιο, με την έννοια ότι δεν έχει σπάσει.
Πλήρεις ρήξεις: Μία πλήρης ρήξη τέμνει τον τένοντα σε 2 κομμάτια. Όταν ο τετρακέφαλος τένοντας έχει υποστεί πλήρη ρήξη, τότε αυτός αποκολλάται πλήρως από την επιγονατίδα. Χωρίς την πρόσφυση του τένοντα δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί η έκταση του γόνατος.
ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ
Τραυματισμός:
Μια ρήξη στον τετρακέφαλο τένοντα συμβαίνει όταν μια μεγάλη δύναμη ασκείται στο γόνατο με το πόδι τεντωμένο και το γόνατο σε μερική κάμψη. Για παράδειγμα, μια ανώμαλη προσγείωση μετά από ένα ριμπάουντ στο μπάσκετ. Η δύναμη της προσγείωσης είναι πολύ μεγάλη για τον τένοντα και αυτός διαρρηγνύεται (σπάει). Η ρήξη μπορεί επίσης να συμβεί μετά από μια πτώση, ή μετά από μια απευθείας δύναμη στην πρόσθια επιφάνεια του γόνατος ή ακόμη και από θλαστικά τραύματα.
Ατροφία του τένοντα:
Ένας αδύναμος τετρακέφαλος τένοντας είναι πιο πιθανό να υποστεί ρήξη. Αρκετές αιτίες οδηγούν σε τενόντια αδυναμία.
Τενοντίτιδα: Η χρόνια φλεγμονή του τετρακεφάλου τένοντα τον αδυνατίζει και μπορεί να προκαλέσει ακόμα και μικρές ρήξεις. Η τενοντίτιδα του τετρακεφάλου είναι πιο συχνή σε δρομείς και σε αθλητές που συμμετέχουν σε δραστηριότητες που περιλαμβάνουν άλματα.
Χρόνια νόσος: Η ατροφία του τένοντα μπορεί να προκληθεί από παθολογικές καταστάσεις που μειώνουν την αιματική ροή στον τένοντα. Αυτές είναι:
• Χρόνια νεφρική ανεπάρκεια
• Υπερπαραθυρεοειδισμός
• Ουρική αρθρίτιδα
• Λευχαιμία
• Ρευματοειδής αρθρίτιδα
• Συστηματικός ερυθυματώδης λύκος
• Σακχαρώδης διαβήτης
• Λοίμωξη
• Μεταβολική Νόσος
Χρήση στεροειδών: Η χρήση στεροειδών και αναβολικών ως φαρμακευτική αγωγή έχει βρεθεί ότι οδηγεί σε ατροφία και αδυναμία του μυοσκελετικού συστήματος.
Φθοροκινολόνες: Αυτή η ειδική κατηγορία αντιβιοτικών έχει συσχετισθεί με αυξημένη πιθανότητα ρήξεων του τένοντα του τετρακεφάλου.
Ακινητοποίηση: Όταν ο ασθενής δεν ορθοστατεί ή παραμένει κλινήρης για ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα, τότε οι μύες ατροφούν και αυξάνεται η πιθανότητα ρήξης τους.
Χειρουργείο: Αν και είναι σπάνιο, οι ρήξεις στον τένοντα του τετρακεφάλου μπορεί να προκληθούν μετά από ένα χειρουργείο στο γόνατο ή ακόμα μετά από ένα εξάρθρημα.
ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΟΛΟΓΙΑ
Όταν ο τένοντας του τετρακεφάλου ραγεί υπάρχει συχνά μια αίσθηση σχισίματος-κοψίματος ή ενός «κλίκ» που αισθάνεται ο ασθενής. Στις περισσότερες περιπτώσεις ακολουθούν ο πόνος και το οίδημα, και ο ασθενής αδυνατεί να εκτείνει το γόνατό του.
Επιπρόσθετα συμπτώματα είναι:
• Ένα κενό στο πάνω τμήμα της επιγονατίδας όπου έγινε ρήξη του τένοντα του τετρακεφάλου
• Μωλωπισμός
• Τοπική ευαισθησία
• Η επιγονατίδα μπορεί να μετακινηθεί προς τα κάτω στο γόνατο διότι δεν είναι πια αγκιστρωμένη στο γόνατο.
• Δυσκολία στη βάδιση διότι το γόνατο παρουσιάζει αστάθεια ή την αίσθηση της χαλαρότητας.
ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ
Ο θεράπων ιατρός θα ζητήσει πληροφορίες για την γενικότερη κατάσταση της υγείας του ασθενούς λαμβάνοντας ένα λεπτομερές ιατρικό ιστορικό. Οι ερωτήσεις μπορεί να περιλαμβάνουν:
• Αν έχει ο ασθενής υποστεί στο παρελθόν παρόμοιο ή άλλο τραυματισμό στο γόνατο
• Αν πάσχει από τενοντίτιδα του τένοντα του τετρακεφάλου
• Αν έχει οποιαδήποτε ιατρικά προβλήματα που μπορεί να προδιαθέσουν σε τραυματισμό του γόνατος ή του τένοντα του τετρακεφάλου
• Αν έχει υποστεί στο παρελθόν χειρουργική επέμβαση στο γόνατο
Μετά από την παραπάνω διαδικασία ο θεράπων ιατρός εξετάζει με λεπτομέρεια το γόνατο του ασθενούς. Για να εξακριβώσει την ακριβή αιτία της συμπτωματολογίας, ο Ορθοπαιδικός θα ελέγξει την έκταση του γόνατος. Αν και αυτό το κομμάτι της εξέτασης είναι επίπονο, είναι σημαντικό για να διαπιστωθεί μια ρήξη στον τένοντα του τετρακεφάλου.
ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ
Για να επιβεβαιωθεί η διάγνωση, ο ο Ορθοπαιδικός συστήνει μια σειρά από εξετάσεις, όπως για παράδειγμα μια σειρά απλών ακτινογραφιών ή Μαγνητική τομογραφία.
Απλές ακτινογραφίες: Η επιγονατίδα μετακινείται εκτός θέσης μετά από ρήξη του τένοντας του τετρακεφάλου. Το γεγονός αυτό γίνεται πολύ εμφανές στις πλάγιες ακτινογραφίες του γόνατος. Πλήρεις ρήξεις μπορούν να επιβεβαιωθούν μόνο και μόνο με αυτές τις λήψεις.
Μαγνητική τομογραφία: Μπορεί να απεικονίσει καλύτερα τους μαλακούς ιστούς, όπως για παράδειγμα τον τένοντας του τετρακεφάλου. Η μαγνητική τομογραφία θα περιγράψει με ακρίβεια την κάκωση θα δείξει την έκταση της ρήξης. Πολλές φορές η μαγνητική τομογραφία απαιτείται για τον αποκλεισμό κάποιου παρόμοιου τραυματισμού με παραπλήσια συμπτωματολογία.
ΘΕΡΑΠΕΙΑ
Συντηρητική αντιμετώπιση:
Πολύ μικρές και μερικού πάχους ρήξεις ανταποκρίνονται πολύ καλά στη συντηρητική θεραπεία, η οποία περιλαμβάνει συνήθως τη χρήση νάρθηκα και τη φυσικοθεραπεία.
Ακινητοποίηση: Ο Ορθοπαιδικός μπορεί να συστήσει τη χρήση λειτουργικού νάρθηκα για 3 με 6 εβδομάδες, ο οποίος κρατάει το γόνατο σε έκταση για να επιτραπεί η επούλωση του τένοντα. Επιπλέον, ο ασθενής θα χρειαστεί κατά πάσα πιθανότητα πατερίτσες για να αποφύγει τη φόρτιση του πάσχοντος σκέλους.
Φυσικοθεραπεία: Όταν ο αρχικός πόνος και το οίδημα υποχωρήσουν, μπορεί να ξεκινήσει η φυσικοθεραπεία. Συγκεκριμένες ασκήσεις μπορούν να αποκαταστήσουν τη μυϊκή ισχύ και το εύρος κίνησης της άρθρωσης.
Κατά τη διάρκεια εφαρμογής του νάρθηκα ο Ορθοπαιδικός μπορεί να προτείνει στον ασθενή ασκήσεις για την ενδυνάμωση του τετρακέφαλου μυός. Συχνά συνίστανται άρσεις του σκέλους με το γόνατο σε έκταση (ισομετρικές ασκήσεις). Με την πάροδο του χρόνου ο θεράπων ιατρός θα ρυθμίσει κατάλληλα τον λειτουργικό νάρθηκα για να επιτραπεί περισσότερο εύρος κίνησης στην άρθρωση. Κατά τη διάρκεια της επούλωσης θα δοθούν ασκήσεις προοδευτικής ενδυνάμωσης.
Χειρουργική αντιμετώπιση:
Πολλοί ασθενείς χρειάζεται να υποβληθούν σε χειρουργική επέμβαση για την επανάκτηση της λειτουργικότητας του γόνατος. Η χειρουργική αντιμετώπιση συνίσταται στη συρραφή του τένοντα. Αν πρόκειται για πλήρη ρήξη του τένοντα ή μια μερική ρήξη ενός εκφυλισμένου και ατροφικού τένοντα, ο Ορθοπαιδικός οφείλει να προτείνει χειρουργική αντιμετώπιση. Αυτό θα εξαρτηθεί από την ηλικία του ασθενούς και το επίπεδο των δραστηριοτήτων του.
Οι ασθενείς που υποβάλλονται σε χειρουργική επέμβαση πηγαίνουν καλύτερα όταν η χειρουργική επέμβαση γίνεται το συντομότερο δυνατό μετά τον τραυματισμό. Η γρήγορη αντιμετώπιση προλαμβάνει την ουλοποίηση και τη συρρίκνωση του τένοντα.
Παραμονή στο νοσοκομείο:
Αν και η συρραφή-αποκατάσταση του τένοντα του τετρακεφάλου μπορεί να γίνει την ίδια ημέρα, προτιμάται η παραμονή του ασθενούς στον νοσοκομείο για μία νύχτα. Αυτό εξαρτάται αφενός από τον θεράποντα ιατρό και αφετέρου από το αν η επέμβαση πραγματοποιήθηκε με περιοχική ραχιαία ή με γενική αναισθησία.
Επέμβαση:
Για την επανακαθήλωση του τένοντα χρησιμοποιούνται ράμματα που τοποθετούνται στον τένοντα και οστικά ράμματα που γίνονται στο σημείο της κατάφυσής του με τον χειρουργό να ρυθμίζει σωστά την τάση εφελκυσμού των ραμμάτων, ώστε να αποκατασταθεί στο μέγιστο δυνατό η λειτουργία του γόνατος.
Νεότερη τεχνική: Μια νέα εξέλιση στον τομέα της αποκατάστασης αυτού του είδους του τραυματισμού είναι η χρήση αγκυρών. Λόγω του ότι είναι μια εντελώς νέα τεχνική, δεν υπάρχουν ακόμα τόσο πολλά δεδομένα για την αποτελεσματικότητά της.
Για να συγκρατήσουν την επιγονατίδα στη θέση της και να αποτρέψουν την επαναρρήξη του τένοντα, πολλοί χειρουργοί χρησιμοποιούν και άλλα υλικά, όπως είναι ειδικά σύρματα, τα οποία όμως απαιτείται να αφαιρεθούν με μια δεύτερη επέμβαση στο μέλλον.
Στην περίπτωση που ο τένοντας έχει βραχυνθεί σημαντικά πριν τη διενέργεια της επέμβασης, τότε η επανακαθήλωσή του μπορεί να μετατραπεί σε δύσκολο εγχείρημα. Στην περίπτωση αυτή χρησιμοποιείται τενόντιο μόσχευμα για την επιμήκυνση του τένοντα.
Επιπλοκές:
Μερικές από τις πιο συχνές επιπλοκές της αποκατάστασης του τένοντα του τετρακεφάλου αποτελούν η αδυναμία και η απώλεια του εύρους κίνησης. Επιπλέον, μπορεί να συμβούν επαναρρήξεις του τένοντα ενώ η θέση της επιγονατίδας μπορεί να είναι διαφορετική μετά την επέμβαση.
Όπως και με κάθε επέμβαση, άλλες επιπλοκές μπορεί να περιλαμβάνουν τη φλεγμονή, τη διάσπαση του τραύματος, την θρόμβωση ή ακόμα και προβλήματα που αφορούν την αναισθησία.
Αποκατάσταση:
Μετά την επέμβαση θα απαιτηθεί κάποιου είδους αναλγησία, συμπεριλαμβανομένης της παγοθεραπείας και των αναλγητικών φαρμάκων. Σε 2 εβδομάδες μετά την επέμβαση θα γίνει αφαίρεση ραμμάτων από τον θεράποντα ιατρό.
Κατά πάσα πιθανότητα το γόνατο θα προστατευτεί με έναν λειτουργικό νάρθηκα. Αρχικά ο ιατρός μπορεί να συστήσει μόνο ελάχιστη επαφή με το έδαφος χωρίς φόρτιση.
Μετά τις πρώτες ημέρες ο Ορθοπαιδικός ρυθμίζει τον λειτουργικό νάρθηκα, ώστε να επιτραπεί μια μεγαλύτερη ελευθερία κινήσεων. Επιπλέον, προστίθενται και οι ασκήσεις ενδυνάμωσης στο αρχικό πλάνο. Η πλήρης αποκατάσταση απαιτεί περίπου 6 μήνες, αν και κάποιοι ασθενείς ισχυρίζονται ότι χρειάστηκαν 12 μήνες για να φθάσουν στο επιθυμητό στόχο τους. Το ακριβές χρονικό διάστημα για την αποκατάσταση της ρήξης του τένοντα του τετρακεφάλου εξατομικεύεται πάνω στον ασθενή, σε σχέση πάντα με το είδος της ρήξης που έχει υποστεί, τη χειρουργική αποκατάσταση, τα συνοδά ιατρικά προβλήματα, και τέλος, τις ανάγκες του.
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ
Οι περισσότεροι ασθενείς μπορούν να επιστρέψουν στα προ του τραυματισμού τους επίπεδα και στον τρόπο ζωής τους. Ωστόσο, είναι αρκετοί αυτοί που αναφέρουν δυσκαμψία στο χειρουργηθέν γόνατο, ενώ οι περισσότεροι ανακτούν πλήρη κίνηση όπως και στο υγιές γόνατο. Εάν πρόκειται για αθλητή, ο χειρουργός μπορεί να επανεξετάσει το πάσχον γόνατο πριν επιτρέψει την επιστροφή σε αθλητικές δραστηριότητες. Ο στόχος είναι το πάσχον σκέλος να φθάσει στο 85-90% της λειτουργικότητας του υγιούς. Επιπρόσθετα με όλα τα ανωτέρω, ο θεράπων ιατρός θα ασχοληθεί με την επανάκτηση της ιδιοδεκτικότητας, της ισορροπίας και της αντοχής.
-
Για αντιμετώπιση του προβλήματός σας
ή καλέστε μας στο
